)سوابق تجربی موضوع

آنچه به عنوان سابقه تجربی موضوع می توان عنوان کرد بحثهایی است که به صورت محدود توسط برخی افراد صورت گرفته است که به چند مورد از آنها می پردازیم .

اکبر رضا پور در تحقیقی با عنوان درک عدالت در بین جوانان به بررسی این موضوع در بین جامعه در سال 1374 می پردازد. او نتیجه می گیرد که بین دیدگاههای دختران و پسران در زمینه وجود تبعیض اجتماعی و تامین حداقل نیازها توسط جامعه تفاوت معنی داری وجود دارد و دختران بی عدالتی بیشتری در این مورد  می بینند این رابطه بین تحصیلات بالاتر و ارزیابی منطقی تر از وجود عدالت در جامعه نیز بر قرار است و افراد با تحصیلات بالاتر جامعه را ناعادلانه تر می دانند ولی بین داشتن تلقی مثبت از عدالت و داشتن درآمد بالاتر رابطه مستقیم وجود دارد.

رضا پور در بررسی خود معیارهای مکاتبی مثل مکتب لیبرالیسم و محافظه کاری سنتی و یا معیارهایی بر اساس مفاهیم خاص مثل تساوی طلبی و شایسته سالاری  و دیدگاههایی بر اساس نیاز و تقدم مردان بر زنان ، آراء مختلفی را مورد بررسی قرار می دهد در نهایت بر اساس تلفیقی از نظریات طبیعت گرایانه به نتایج مذکور می رسد ولی آنچه در کار وی نادیده گرفته شده است توجه به تاثیر پذیری افراد از عملکرد مدیران جامعه و  عدم توجه به تفاوتهای فردی و فیزیولوژیک افراد است .

در تحقیقی دیگر که در سال 1378 توسط فردین علیخواه انجام شد به پاسخ به این سئوال پرداخته شد که تعلق به یک قشر خاص چه تاثیری در گرایش نسبت به عدالت و آزادی دارد . در این تحقیق که به عنوان قشر بندی و گرایش به عدالت و آزادی صورت گرفت نظریه عدالت و آزادی کارل مانهایم محور بحث بود و با توجه به آن و دید دارندورف تاثیر سه متغیر بنیادگرایی ، میزان اصلاح طلبی سیاسی افراد و قشر بندی اجتماعی بر گرایش ها مورد سنجش قرار گرفته است . در این کار محقق با تاثیر پذیری از تحولات خرداد 1376 به این نتیجه گیری رسیده است که بین بنیاد گرایی بالا و گرایش به آزادی رابطه معکوس و بین بنیاد گرایی و گرایش به عدالت رابطه مستقیم برقرار است و نیز اقشار بالاتر بیشتر به آزادی و اقشار پائین به عدالت گرایش دارند. نتیجه دیگر این بود که افرادی که اطلاعات سیاسی زیادی ندارند به عدالت بیشتر و دارندگان اطلاعات سیاسی زیاد به آزادی اهمیت بیشتری می دهند .

تحقیق دیگری که توسط محمد میر سندسی در سال 1374 انجام گرفت این موضوع را بررسی کرد که کدامیک از وجوه نابرابری اجتماعی یا برابری نزد مردم عادلانه است و آیا برابری و عدالت نزد آنها معنی یکسان دارد؟ محقق با زیر بنا قرار دادن نظریه تخصیص به مسائل عدالت توزیعی و اصل حداکثر کردن سود و اصل انصاف دور کیم پرداخته و در انتها نتیجه گرفته است مردم گرایش مساوات طلبانه در عرصه فرصتها و برخورد برابر در برابر قانون دارند و در عرصه اقتصادی نیز مردم تمایل دارند بین برابری و عدالت یکسان انگاری را وجهه کار خود قرار دهند و در این باره بین زنان و مردان و اکثر گروههای جامعه تفاوت آشکاری وجود ندارد  و علاوه بر این بیشترین همبستگی بین سطح تحصیلات و درک عدالت وجود دارد .

1-3)اهـــداف   طــرح:

انسان به عنوان یک موجود هدفمند در تمام اعمالی که انجام می دهد دارای هدف یا اهدافی است که جهت حرکت وی را مشخص  می کند تحقیق نیز به عنوان یک عمل آگاهانه از این امر مستثنی نیست. از آنجا که در طی سال های اخیر که ادعای دمکراتیزه شدن حکومت ها در تمام نقاط جهان به وضوح دیده می شود ،هر روزه بحث کارائی ، شایسته سالاری و لزوم توجه به استحقاق و لیاقت ، فقر  ، برابری ، آزادی در جوامع ، داغتر می شود که این مسائل به طور مستقیم با موضوع عدالت در ارتباط هستند. ولی باید توجه کنیم که بین حرف تا عمل فاصله بسیار است و بسیاری از مدعیان مردم سالاری و دمکراسی آن را فقط در شعار های انتخاباتی خود به کار می گیرند و در واقع این موضوع نادیده گرفته شده و کار چندانی در مورد آن چه از سوی مسئولین و چه از سوی اندیشمندان انجام نگرفته است و از عمل به گفته ها در متن زندگی مردم کمتر نشانه مثبتی دیده می شود . از اینرو بر آن شدم با اجرای این  تحقیق  به این نکته برسم که اقشار مختلف جامعه در بیان و تعریف عدالت و مصادیق آن چه  نگرشی دارند و چه عواملی باعث شکل گیری این نوع نگرش ویژه در آنان شده است . این تفکر چگونه در اندیشه و عمل آنها نهادینه شده و تجلی احساس وجود یا عدم وجود عدالت در جامعه  در عمل و رفتار شان چگونه است .

به طور کلی می توانیم اهداف تحقیق را به دو بخش اهداف کلی و اهداف جزئی به شرح زیر  تقسیم کنیم :

1-3-1)اهداف کلی

هدف عمده ما در این تحقیق بررسی نوع نگرش و طرز تلقی مردم نسبت به عدالت می باشد.

1-3-2) اهداف جزئی

از دیگر اهدافی که در پی هدف اصلی مطرح میشوند ایجاد زمینه شناخت صحیح افراد جامعه در بخش ها و زوایای مختلف اجتماع برای مسئولین است . این شناخت می تواند به مسئولین در زمینه سیاست گذاری های کلان کمک کند و در پی آن به بهداشت روانی جامعه و رها شدن از تشویش و افکار مزاحم کمک شایانی نماید. به ویژه اکنون که راهبرد توسعه از درون و برنامه ریزی از پائین مطرح است ، شناخت جو عمومی جامعه درباره مهمترین موضوعی که مشروعیت نظام را شکل می دهد ضروری  است . این اهداف را می توان به شرح زیر فهرست کرد :

1. بررسی عوامل موثر بر ایجاد نگرش مثبت یا منفی به عدالت در افراد جامعه .
2. بررسی میزان گرایش به تعریف عدالت بر اساس برابری در دسترسی به فرصتها
3. بررسی میزان گرایش به تعریف عدالت برا ساس برابری اقتصادی
4. بررسی میزان گرایش به تعریف عدالت به معنی برابری اجتماعی
5. بررسی میزان گرایش به تعریف عدالت مبتنی بر نیاز
6. بررسی میزان گرایش به تعریف عدالت بر اساس شایستگی
7. بررسی میزان گرایش به تعریف عدالت بر اساس برابری در برابر قانون

به نظر می رسد بررسی اهداف فوق می تواند باعث کمک به شناخت کافی مسئولین از مشکلات جامعه و خواست های مردم شود و مجموعه ای از این تلاش ها می تواند به ارائه راهکار های مناسب برای گسترش بیشتر عدالت اجتماعی در سطح جامعه منجر شود که نتیجه آن جلوگیری از گسترش فقر و تنش های ناشی از آن در سطح جامعه خواهد بود.

1-3-)سئوالات پژوهش:

در این تحقیق سئوال اصلی این است که آیا بین نگرش افراد جامعه به عدالت تفاوت وجود دارد و اگر تفاوت وجود دارد ناشی از چه عواملی است . این عوامل با توجه به مولفه ها و عناصر تفاوت بین افراد در قالب سئوالات زیر مطرح شده اند:

1. ویژگی های متفاوت اقتصادی و اجتماعی افراد  از قبیل در آمد , محل سکونت ,  میزان برخورداری از امکانات زندگی و قیمت منزل مسکونی تا چه اندازه در نگرش آنان به عدالت تاثیر دارد؟

2. آیا عضویت در گروههای سیاسی و اجتماعی تاثیر مثبتی در نگرش به عدالت بازی می کند؟

3. سطح تحصیلات افراد چه تاثیری در نگرش آنان به عدالت دارد؟

4. اگاهی افراد از مسائل اقتصادی و اجتماعی جامعه چه تاثیری در نگرش آنها به عدالت دارد؟

5.   رشته شغلی افراد چه تاثیری در نگرش آنان به عدالت دارد؟

6. سن وجنس افراد  چه تاثیری بر روی نگرش آنها به عدالت دارد؟

7.آیا داشتن تعلقات مذهبی می تواند بر روی نگرش افراد به عدالت در جامعه تاثیر بگذارد؟

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.